- مشخصات کتاب
- احیاء موات، مالیات، پیوستها، فهارس
- اشاره
- گفتار مترجم
- [تتمه فصل پنجم از باب هشتم در أنفال]
- [تتمه مطلب چهارم در حکم أنفال]
- اشاره
- مسأله سوم: احیاء زمینهای موات
- مسأله چهارم: شرایط احیا
- مسأله پنجم: احیا و تحجیر چیست و چگونه ایجاد میشوند
- [معنی إحیاء]
- [سخنان فقها دربارۀ احیاء موات
- دو نکته قابل توجه
- اشاره
- نکتۀ اول: [آیا در نظر عرف قصد ملاک است یا واقعیت خارجی؟]
- نکتۀ دوّم: مفهوم سنگچین (تحجیر) و احکام آن.
- اشاره
- [در این رابطه سخن برخی از فقها را از نظر میگذرانیم:]
- [چند روایت در باب تحجیر
- [معنی تحجیر (سنگچین) چیست؟
- دلیل اول: اطلاقات روایات احیا
- دلیل دوم: اینکه مورد موثقه محمد بن مسلم و صحیحۀ أبو بصیر و مرسلۀ صدوق زمینی است که متعلق به ذمّی بوده است و «تخصیص مورد» جایز نیست.
- دلیل سوم: همۀ فقهای ما اتفاق دارند بر اینکه زمینهایی که با جنگ گشوده شده (مفتوح عنوه)
- مسأله ششم: آیا احیا موجب مالکیت رقبۀ زمین است؟
- مسأله هفتم: آیا اسلام شرط است؟
- مسأله هشتم: حکم زمینهای آباد هنگامی که موات شود
- [حکم صورتی که اعراض احراز شود]
- [صورتی که اعراض ثابت نشود دو قسم است]
- اشاره
- قسمت اول: آنجا که صاحب آن معلوم و معین است.
- اشاره
- نظریه اوّل: اینکه زمین در ملکیت صاحب اول خود به صورت مطلق باقی میماند،
- نظریه دوم: بصورت مطلق از ملک وی خارج شده است،
- نظریه سوم: بین ملکیت با احیا، و ملکیت با خریدن یا بخشش یا وراثت و مانند آن، تفصیل قائل شویم
- نظریه چهارم: به مجرد موات شدن از ملک وی خارج نمیشود، و در صورتی که دیگری آن را احیا کند و بر آن تسلط یابد از ملک وی خارج میشود.
- نظریه پنجم: بر ملکیت اولی باقی است، ولی دیگری نیز میتواند آن را احیا کند
- نظریه ششم: از مالک نخستین یا حاکم در صورت امکان، اجازه بگیرد، و الّا شخصاً آن را احیا کند،
- [سخنان فقها در مسأله
- [ادلّه بقاء ملک مخروبه بر ملکیت احیاکننده
- [مناقشات ادلّۀ سهگانه
- [دلایل نظریه دوم
- [چگونگی جمع بین روایات
- قسمت دوّم از زمینهایی که بعداً موات شده، زمینهایی است که صاحب آن نامعلوم است،
- روایات جواز سوگند دروغ برای فرار از مالیات
- جهت دوّم: برخی از سخنان بزرگان در مورد روایات مالیات
- جهت سوّم: مالیاتهای دیگر جز مالیاتهای شناخته شده
- [جهت اوّل: روایاتی در مذمت دهیکگیران:]
- [تتمه مطلب چهارم در حکم أنفال]
- فصل ششم: دیگر مالیاتها
- پایان کتاب:
- پیوستها:
- اشاره
- مردم سالاری دینی از دیدگاه آیت اللّه العظمی منتظری
- اشاره
- [مقدمه]
- آمیختگی دین و سیاست
- ویژگیهای یک حکومت مردمسالار
- ویژگیهای حکومت دینی از نگاه آیت اللّه منتظری
- مبنای مشروعیت از دیدگاه آیت اللّه منتظری
- شکل حکومت دینی
- شکلهای مطلوب حکومتی از دیدگاه آیت اللّه منتظری
- ساختار کنونی از نگاه آیت اللّه منتظری
- نقش مردم در حکومت اسلامی
- آزادیهای سیاسی، ضمانت اجرای نظارت بر حاکمیت
- حقوق مخالفان سیاسی
- اشاره
- 1- اولین حق که نسبت به موافق و مخالف یکسان میباشد، «حق آزادی بیان و اظهار نظر سیاسی» است.
- 2- دومین حق مخالف سیاسی، حق فعالیت تشکیلاتی و اقدام سیاسی است.
- 3- سومین حق مخالف سیاسی آن است که از تصمیمگیریهای حاکمیت
- 4- تأمین فوری حقوق گوناگون از ناحیۀ حاکمیت بدون تأخیر یا مسامحه؛
- 5- برخورد عادلانه و بدون تبعیض شخص حاکم در آنچه حق است با همۀ ملت و از جمله با مخالف سیاسی؛
- 6- حفظ حیثیت و کرامت انسانی مخالفان سیاسی؛
- 7- حق مصونیت جان، آبرو، مال و شغل مخالف سیاسی؛
- 8- حق مصونیت از تعرّض قضایی؛
- 9- حق پردهپوشی بر عیوب مردم- اعم از موافق و مخالف- و برائت آنان؛
- 10- حق عفو و گذشت نسبت به لغزشها؛
- 11- حقوق اقشار ضعیف و دور از قدرت؛
- 12- حق دیدار خصوصی و بدون حاجب با حاکمان؛
- 13- حقوق اجتماعی و مدنی مخالف سیاسی؛
- 14- حقوق مخالف سیاسی در رابطه با زندان و دادگاه؛
- اشاره
- نکتۀ اول: به طور کلی زندان سیاسی- آن گونه که اکنون مصطلح است- در شرع معهود نیست و به هیچ وجه مشروعیت ندارد:
- نکتۀ دوم: در مورد همۀ زندانیان به طور عام، و در مورد زندانی سیاسی در فرضی که
- نکتۀ سوم: بر فرض این که اتهام سیاسی قابل تعقیب و محاکمه باشد،
- نکتۀ چهارم: در مورد همۀ انواع زندان (حدّ، تعزیر و اکتشاف) و نیز همۀ زندانیان به طور عام،
- گفتهها و نکتهها
- اشاره
- بخش اول: نکتهها و لطیفههای آموزنده
- نیاز زمینه تلاش
- سیّدُنا بیخ بیخ!
- روزه خوری در سیزده رجب!
- کاه مفت و تنبلی الاغ
- تفاوت نفهمیدن شاگرد با نفهمیدن استاد
- تأثیر تعطیلات بر تحصیل طلاب
- فهم عرفی!
- امامزاده یعقوب بالای منار
- مکاسب شیخ و اختراع هواپیما
- اسلام دین سلامت و آسایش
- من آش میپزم اسمش را شما بگذارید!
- دو قران و ده شاهی برای نهار!
- ضرورت تحوّل در فقه
- ضرورت نوشتنی مطالب
- شاه قبّه طلا!
- حق گذشتگان
- سه حدث از یک مخرج!
- فقرای قم
- پسر عموی آیة الله طالقانی
- تحول فکری شافعی
- هر کسی فهمی دارد
- چند توصیه به شاگردان
- علوم اولین و آخرین در مقدمه واجب
- بردهفروشی در ایران
- استبداد زمینۀ دین گریزی
- چشمۀ قیر نفت
- مصرف وجوهات
- بخش دوم: نکتههایی در باره درایه، رجال، حدیث
- برخی اشتباهات در کتابهای بزرگان
- صحت برخی روایات مرسله
- جایگاه روایات و اجماع در کتاب خلاف
- معاویة بن شریح کیست؟
- جوامع اولیه و ثانویه
- تخلیط در کتابهای گذشتگان
- احتمال وجود اشتباه در نوشتههای بزرگان
- تأثیر دانش راویان در روایات آنان
- مضمرات سماعه یا زراره
- ابو البختری یا أبو البهتری
- احتمال سقط و اشتباه در کتب قدما
- تکیه آیة اللّه بروجردی بر کتب قدما
- قابل اعتماد نبودن کتاب جعفریات
- تکیه آیة الله بروجردی بر اصول متلقات
- بیاعتمادی به واقفه
- چهارصد هزار درهم برای جعل یک حدیث
- دقت در نقل روایت
- روایت مرفوعه چیست؟
- چند نکته ادبی
- زادگاه أحمد بن عیسیٰ برقی
- زنجیره سند کتاب نهایه
- ابن براح شاگرد شیخ طوسی
- سعد اسکاف کیست؟
- اراضی سواد
- صابری همان شاپوری است
- تواتر اجمالی چیست؟
- راویان سنی مذهب در سلسله روات شیعه
- نکاتی دربارۀ کتاب دعائم الاسلام
- تفسیر عیاشی
- تفسیر قرطبی
- توجه به یک نکته در کتاب وسایل الشیعة
- محمد بن اسماعیل کیست؟
- نکتهای در بارۀ دیدگاههای ابن عقیل و ابن جنید
- کمک گرفتن امام صادق (ع) از شهاب بن عبد ربه
- عدم لزوم اجازۀ روایت در این زمان
- جامعیت کتاب فقه الرضا
- طبقات رجال احادیث
- برخی از رجال موثق مشهور ائمۀ معصومین علیهم السلام
- بخش سوم: نکتههای کلامی- فلسفی
- بخش چهارم: نکتههای فقهی- اصولی
- مفاد روایت علی الید
- غیر فتوایی بودن کتاب مکاسب
- فتوای ابو حنیفه در نبیذ خرما
- آیا دیات حکم حکومتی است؟
- چگونگی واژه غسل در روایات
- جواز خریدوفروش الکل طبّی
- پاک شدن آب قلیل به اتصال است یا امتزاج؟
- تفاوت قول معصوم با فعل معصوم
- ضرورت توجه به فتاوای و روایات اهل سنت
- لزوم توجه به روایات ترخیصی
- تفاوت اماره و اصل
- نقش کارشناسان در تعیین مصادیق
- منشأ دلالت لفظ بر مفهوم
- امور عقلایی نیازمند تشریع نیست
- بخشهای مختلف دین
- تکیه آیة اللّه بروجردی بر کتب قدما
- مستحدث بودن واژه متنجس
- استناد آیة اللّه بروجردی به القاء خصوصیت
- استناد شیخ و علامه به فتاویٰ و روایات اهل سنت
- جواز فروش کالاهای نجس
- حرمت مسکرات با هر شکل و به هر نام
- ملاک حرمت لهو
- ملاک نجاست چیست؟
- حجیت شهرت قدما تا کجاست؟
- ضرورت توجه به اهداف شارع در معاملات و امور اجتماعی
- جایگاه کتاب شرایع در فقه
- جایگاه استناد به اجماع
- آیا کراهت پوشیدن لباس سیاه یک حکم موسمی است؟
- جایگاه وحدت در نماز جماعت
- گسترش وجوب بر همه اجزای واجب
- ایجاد مقدمه حکم عقل است
- ناظر بودن برخی روایات بر فتاوای اهل سنت
- جواز و یا حرمت رقص
- عدم جواز ناتوان ساختن فرد از انجام منکر
- ملک اشخاص نبودن وجوهات
- احکام تشریعی پیامبر اکرم (ص)
- اشتقاق مشتقات از جوامد
- احتیاط در سه مرتبه گفتن تسبیحات اربع
- عدم دلالت امر بر فور یا تراخی
- غیر عبادی بودن خمس و زکات
- قاعدۀ حیلوله و قاعدۀ فراغ و تجاوز
- قرعه یا قاعدۀ عدل و انصاف
- مشخص شدن تکلیف با اصول عملیه
- حلیت و حرمت صفت ذات یا صفت فعل
- تقدم فهم مجتهد به شهرت قدما
- تداوم ملکیت مورث در وارث
- مضارعه و مساقات از مصادیق شرکتند
- حجیت شهرت در اصول متلقات
- قاعده ید
- مفهوم فقیر
- شأن واقعی و شأن ساختگی
- کتاب علی (ع)
- استناد فقهای اهل سنت به روایت ثقلین
- آیا جزیه همان گزیت است؟
- توضیح مصطلحات
- اشاره
- حرف (الف)
- آتشزَنَه:
- آریستوکراسی:
- آداب قضاء:
- ابن سبیل:
- اتلاف بالتسبیب:
- اجتهاد:
- اجماع:
- اجماع کاشف:
- اجماع مقدر و فرضی:
- اجماع محقق:
- احتکار:
- احکام ثانوی:
- احکام ثابت:
- احکام ولایی [احکام حکومتی]:
- احیاء موات:
- اخبار متعارضه:
- اختلال نظام:
- اختیار:
- اداره حسبه
- ارتکاز ذهنی:
- ارتکاز فطری:
- الارتکاز:
- استعاره:
- استصحاب:
- استنباط:
- اشتغال یقینی:
- اصالة الصحة:
- اصالة البراءة:
- اصل اطلاق:
- اصحاب اجماع:
- اصحاب بدر:
- اصل اولی:
- اصول متلقاة:
- اضرار:
- اضطرار:
- اطلاق:
- اعتکاف:
- اعتبار عقلی:
- الغاء خصوصیت:
- اقطاع:
- امر ارشادی، و امر مولوی:
- امر تعبدی (واجب تعبدی و توصلی):
- امیر الحاج:
- انسداد:
- انسداد کبیر، انسداد صغیر:
- انکار منکر:
- انگشت ابهام:
- اوساق:
- اهل حلّ و عقد:
- اهل ذمه:
- الیگارشی.
- ایقاعات:
- ایلاءِ:
- حرف (ب)
- حرف (ت)
- حرف (ج)
- حرف (ح)
- حرف (خ)
- حرف (د)
- حرف (ر- ز)
- حرف (س- ش)
- حرف (ص- ض- ط- ظ)
- حرف (ع- غ)
- حرف (ف- ق)
- حرف (ک- ل)
- حرف (م)
- حرف (ن، و)
- حرف (ه)
- فهارس:
مبانی فقهی حکومت اسلامی جلد 8
مشخصات کتاب
سرشناسه : منتظری، حسینعلی، 1301 - 1388.
عنوان قراردادی : دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله الاسلامیه. فارسی
عنوان و نام پدیدآور : مبانی فقهی حکومت اسلامی/ منتظری؛ ترجمه و تقریر محمود صلواتی.
مشخصات نشر : تهران : کیهان ،1367 -
مشخصات ظاهری : ج.
فروست : انتشارات کیهان؛66. معارف اسلامی ؛7.
شابک : 12000ریال(ج.1) ؛ 3200 ریال( ج.2،چاپ دوم) ؛ 3700 ریال ( ج.4)
یادداشت : ج. 2 (چاپ دوم: 1371).
یادداشت : ج.4( چاپ اول: 1371).
یادداشت : جلد دوم و چهارم ترجمه ابوالفضل شکوری و توسط نشر تفکر منتشر شده است.
یادداشت : کتابنامه
مندرجات : ج.1. دولت و حکومت .-- ج. 2. امامت و رهبری.-- ج. 4 احکام و آداب زندانها و استخبارات.-
موضوع : ولایت فقیه
موضوع : اسلام و دولت
شناسه افزوده : صلواتی، محمود، 1332 -، مترجم
شناسه افزوده : شکوری، ابوالفضل، 1334 - ، مترجم
شناسه افزوده : سازمان انتشارات کیهان
رده بندی کنگره : BP223/8 /م78د4041 1367
رده بندی دیویی : 297/45
شماره کتابشناسی ملی : م 68-376
احیاء موات، مالیات، پیوست ها، فهارس
اشاره
مبانی فقهی حکومت اسلامی، ج 8، ص: 12
گفتار مترجم
در پیشگفتار این نوشتار گزارشی را به اجمال از آنچه فرارو دارید در چند محور یادآور می شوم:
1- یکی از برجستگیهای اندیشمندان و تئوری پردازان علوم و فنون گوناگون تطور اندیشه و تکامل افکار و دیدگاههای آنهاست که در طول زندگی همزمان با روبرو شدن با مسائل نو پدید و دریافتهای جدید در افکار و اندیشه و به دنبال آن در آثار و نوشته هایشان بروز و ظهور پیدا می کند و از این طریق کاروان علمی بشریت که در چهرۀ اندیشمندان تبلور یافته راه تکامل و پویایی را می پیماید.
استاد بزرگوار آیت اللّه العظمی منتظری نیز از این قاعده و قانون مستثنیٰ نیست و بخاطر حضور پیوسته در صحنه جهاد و اندیشه و درگیری مداوم با دغدغه ها و مشکلات جامعه، اندیشه ها و فتاوی نوینی را در پاسخ به نیازهای زمان ابراز داشته اند و از موضع یک مرجع دینی راه کارهایی را برای مشکلات اجتماعی ارائه داده اند که خود تحولی نوین در فقه سیاسی شیعه و گامی استوار در جهت اصلاح ساختار اجتماعی جامعه بوده است.
تدوین مجموعه ارزشمند «دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله الاسلامیه» در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی و طرح دهها مسألۀ سیاسی اجتماعی مورد نیاز مجامع علمی در آن و گردآوری آیات و روایات و فتاوای فقها و دیدگاه اندیشمندان بزرگ پیرامون هر مسأله و نقد و بررسی علمی آن از گامهای بلندی است که توسط استاد
مبانی فقهی حکومت اسلامی، ج 8، ص: 14
بزرگوار برداشته شد. و مرور زمان و دگرگونی شرایط سیاسی اجتماعی از ارزش علمی آن نخواهد کاست.
ترجمۀ این اثر ماندگار و موسوعه ارزشمند زیر عنوان